Үздік жаңалықтар

Бізде АЭС құрылыс жобасына қатысты әлі де болса екіжақты көзқарас аз емес. Дегенмен соңғы уақытта қолдаушылар қатары көбейіп келеді. Қазіргі күні экономиканы алға қарай жылжыту үшін бар мәселе электр қуатына байланысты болып тұрғанына халықтың көзі жеткендей. Мамандар зерттеуінше бір АЭС жыл сайын орта есеппен 20 млн тоннаға дейін СО2 қалдықтардың алдын алса, 1 кг уран 100 тонна көмір немесе 60 тонна мұнайға тең энергия шығарады екен. Сонда, бұл электр станциясының қоршаған ортаны қорғауға қосқан үлесі айтарлықтай екендігіне көз жеткізуге болады. АЭС салуға өз басым қарсы емеспін. Сондықтан Қазақстанда АЭС салу туралы шешім қабылданатын уақыт келді деп ойлаймын. Болат Сенбеков - Сауран аудандық мәдениет үйінің басшысы

Инвестиция тарту жұмысын бірінші орында. Өңірде инвестициялық штаб жұмыс істейді. Әрбір инвес¬тормен жеке кездесіп, қолдап, әр жобаның түпкілікті жүзеге асуын жіті бақылап отырмыз. Барлық аудан, қала әкіміне нақты индикаторлар бекітілді. Оларды кәсіпкерлермен бірге Қытай, Аустралия, Өзбекстан елдерінің өндірістік аймақтарына іссапарға жібердік. Делегация әлемге танымал кәсіпорын, зауыттарды аралады. Алпауыт компаниялармен келісімдер жасалды. Алты жылда облыс экономикасына тартылған инвестиция 3 есе артып, 2023 жылы 972 млрд. теңгені құрады. Негізгі капиталға бағытталған қаржының басым бөлігі жеке инвестицияға тиесілі. Былтыр жоспарланған 56 инвестжоба толық іске қосылды. Экономикаға тың серпін беретін 145 жоба пулы қалыптасты. Бұл жобалар 17 мың жаңа жұмыс орнын ашып, өзіндік кірісті қосымша 100 млрд. теңгеге ұлғайтуға мүмкіндік береді. Бұл тұрғыда инвесторларға қолайлы жағдай жасауға баса мән беріп отырмыз. Біріншіден, өңірде 594 гектарды құрайтын 10 индустриялық аймақ және 580 гектардан тұратын арнайы экономикалық аймақтар бар. Онда 49 кәсіпорын жұмыс істейді. Қосым¬ша 39 жобаның құрылысы жүргізіліп жатыр. Екіншіден, шағын өндірістік парк аумағында 42 ғимарат салынып жатыр. Бірінші кезеңде 14 ғимарат құрылысы аяқталды. Жалпы құны 30,7 млрд. теңге болатын 10 жоба жос¬парланса, соның 7-еуі (24,2 млрд. теңге) іске қосылды. Олардың қатарында тоңазытқыш өндіретін «UBC group», әскери шатыр мен жиһаз өндіретін «Aqniet holding», жаңбырлатып және тамшылатып суару жүйесін шығаратын «BNK group» компания¬лары бар. Өндірістік парктің биыл аяқталатын екінші және үшінші кезеңінде 70 млрд. теңгеден астам инвестиция қаржысына өндіріс орындарын ашу жоспарланған. Осындай паркті аудандарда да салуды жоспарлап отырмыз. Мемлекет басшысының қомақты қаржы салуға дайын ¬ ірі компанияларға «бір терезе» қағидатымен жан-жақты қолдау көрсету жөніндегі тапсырмасы айрықша назарда. 2024–2027 жылдар аралығында 2,1 трлн. теңгеге 145 жобаны іске асыру жоспарланған. Оның ішінде «ПГУ Түркістан» қуаттылығы ¬926,5 МВт құрайтын бу-газ қондырғысы, «Standard Petro¬leum» мұнай өңдеу зауыты, «Қазатомпромның» күкірт қышқылын өндіру зауыты, «Казкрахмал» жүгеріні терең өңдеу зауыты бар. Мәселен, «Beibars-Bottlers» ауыз су және түрлі- түсті сусындар зауытында жылына 85–100 млн. литр өнім шығару көзделіп отыр, 100-ге жуық адам жұмыспен қамтылады. Ал, «Global textile» зауыты іске қосылғаннан кейін 10 мың тонна мақта талшығын өнді¬реді. Сонымен қатар 2000 жұмыс орны ашылмақ. «Lihua xinjang group» текстиль кластері жобасының құны – 180 млрд. теңге. Мақта кластерін дамытып, оны өңдеу, жіп иіру, мата шығару және мақта егу өндірісін жүзеге асырады. 2500-дей жұмыс орны құрылады. Зауыт ашып қана қоймай, одан шығатын тауар мен өнімді өткізуге де ерекше көңіл бөлінген. Инвестиция тарту оңай емес. Түркістан қаласында халық саны, жұмыс күші аз. Оған қоса, инвестор инфрақұрылымға, білім, медицина сапасына мән береді. Олар мамандарын әкелуі үшін балаларына шет тілінде білім беретін бәсекелі мектеп іздейді. Мұндай білім ұялары өңірде жоққа тән. Сондықтан инвестор тартуда көрші елдерден екі есе көп жұмыс істеуіміз керек. Инвестиция тарту, жұмыс орындарын ашу арқылы елдің әл-ауқаты ғана жақсармайды, халықтың санасы, мәдениеті, тұрмысы көтеріледі. Сол арқылы елімізде саяси тұрақ¬тылық беки түседі.

Түйе сүтінен ұнтақ жасайтын зауыттың жұмысы қызу жүріп жатыр. Кәсіпорын тәулігіне 100 тонна түйе сүтін өңдеп, 3 түрлі өнім жасап шығарады. «Зауыт іске қосылған кезден қазіргі уақытқа дейін 200 тоннаның үстінде құрғақ сүт өндіріп шығарды. Кептірілген түйе сүті ұнтағын Қытай, Макао және Бангкок тағы басқа елдерге экспорттаймыз. Қазіргі таңда біз түйе сүтінен 3 түрлі өнім шығарып жатырмыз. Біріншісі, құрамында майы жоғары түйе сүті ұнтағы, екіншісі, аз мөлшердегі майсыздандырылған түйе сүті ұнтағы. Оның ішінде ақуыз мөлшері жоғары. Үшіншісі, майсыздандырылмаған түйе сүті ұнтағы, ол бір рет қолданатын кофе сияқты ішіндегі қалташаларда 15 грамнан бар. Ал қалған екеуі 300 грамнан сатылады», – дейді «Golden Camel» өндіріс орнының сату бөлімінің басшысы Шолпан Ерболат. Маманның айтып отырған, 300 грамдық құтыдағы ұнтақтан 3 жарым литр шұбат шығады. Орталық Азиядағы түйе сүтінен құрғақ ұнтақ шығаратын жалғыз, теңдесі жоқ зауыт Түркістан индустриалды аймағында орналасқан. Жоба 2018 жылы іске қосылған. Алайда арада пандемия басталып, шетелдік технологтарды күтуге тура келген, соның себебінен кәсіпорын 3 жыл бойы жұмысын тоқтатып қойды. Кәсіпорынды қайта іске қосу мәселесі өткен жылы облыс әкімі Дархан Сатыбалды Қытайға сапары кезінде талқыланып, онда ол Golden Camel басшылығымен кездесті. Нәтижесінде кәсіпорын іске қосылып, жоғары сұранысқа ие өнім экспорты басталды. Зауыттың жұмысы қайта жанданды. Түйе сүтін өңдейтін алпауыт кешен заманауи құралдармен толықтай жабдықталған автоматты жүйе арқылы жұмыс істейді. «Өңірдегі түйе шаруашылықтарынан жинақталған сүт алдымен өңдеу цехына жеткізіледі. Осы жерде құрамы мен майлылығы тексеріліп, сүзгіден өтеді. Арнайы қондырғымен тазаланып, залалсыздандырылады. Ең соңында біз таза сүтті келесі өндірістік цехқа жіберіп, ұнтақ шығаруға дайындаймыз. Барлығы цифрлы технологиямен басқарылады. Сүт өңделетін өндірістік цехқа арнайы киімдегі технологтардан басқа адамдар кіргізілмейді. Дайын өнімнің сапасы әлемдік стандартқа сай болуы үшін мұндағы талап та қатал», – дейді цех басшысы Хы Жы Чиаян. Зауыттың жобалық құны 7 млрд теңге болған. Оған Қытай инвесторы қаражат құйған. Қазір мұнда 70 адам еңбек етіп жатыр, оның бесеуі Қытайдан келген мамандар екен. Әзірге Азия елдеріне ғана экспортталып жатқан құрғақ шұбатты болашақта Ресей мен Еуропа елдеріне де шығарамыз деп жоспарлап отыр зауыт басшылығы. Кәсіпорын қазіргі таңда күніне 10-15 тонна шикізат өңдейді, себебі әлі толық қуаттылығына көшпеген. Аймақтағы түйе шаруашылықтары әзірге бұдан үлкен көлемдегі шикізатты өндіруге қауқары жетпейді. Түркістан облысында жалпы алғанда 50 мыңға жуық түйе бар. Оның тең жартысы сауылады. Зауыттың жұмыс істеуі өңірдегі түйе шаруашылығын дамытуға баса көңіл бөлуді талап етіп отыр. Ақтөбе, Маңғыстау облыстарынан түйе сатып алу жұмыстары жүріп жатыр. Ауыл шаруашылығы басқармасы арқылы шаруаларға 5 пайыз жеңілдікпен несие беріледі. Қазір зауыт шаруалардан шұбаттың бір литрін 900 теңгеден сатып алады. Мамандар 15 тонна сүттен бір тонна ұнтақ алынатынын айтады. Алып өндірістің Түркістан облысында ашылуы аймақтағы түйе шаруашылығының дамуына оң серпін беріп отыр. Айта кетейік, кейінгі бес жылда Түркістан облысы инвестиция тартудан көш бастап тұр. Бүгінде өңірдің экономикасына 8,1 млрд доллар қаражат құйылған, 157 жоба жүзеге асып, 10 мыңнан астам жаңа жұмыс орны ашылды.

Татарстанның Қазан қаласында БРИКС+ елдері қалаларының халықаралық форумы өтті. Оған Үкімет делегациясы құрамында арнайы барған Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалды Татарстан Республикасының Раисы Рустам Миннихановпен кездесті. Облыс әкімі Түркістанның Түркі әлемінде өзіндік орны бар рухани орталық екенін айтып, аймақтың индустриалды әлеуеті мен инвесторларға жасалатын жеңілдіктер жөнінде баяндап берді. Қазақстан мен Татарстанның бауырлас елдер екеніне тоқталған Дархан Сатыбалды сауда-экономикалық байланысты нығайту, инвестиция тарту, ауыл шаруашылығы мен ІТ саласында тәжірибе алмасу және өзге де мәселелерді талқылады. Өзара әріптестікті нығайту жөнінде келісімге қол жеткізілді. Татарстан басшысы екі елдің рухани байланысы тереңде екеніне тоқталып, сауда мен экономикалық байланыстарды тереңдете түсуге мүдделі екенін жеткізді. Қазақстандық делегацияға құрмет көрсетіп, меймандостық танытты. Осы келіссөз аясында елімізден барған делегация Татарстанның өндіріс орындарын аралайды. Инвесторлармен нақты келісімдер жасайды деп күтілуде. Әсіресе, ІТ саласы мен ауыл шаруашылығындағы озық технологиялар мен жобаларға басымдық беріледі. Татарстанға сапары барысында Дархан Сатыбалды Қазандағы әйгілі «Кул Шариф» мешітінде болды. Одан кейін «Ак Барс» спорт кешенінде балуандар бәсекесін тамашалады. Айта кетейік, қазіргі таңда Түркістан облысы – еліміздің қарқынды дамып келе жатқан өңірлерінің бірі және үлкен инвестициялық әлеуетке ие. Түркістан облысы арқылы өтетін «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» халықаралық көлік дәлізі әлемдік нарыққа шығудың жаңа мүмкіндіктерін ашады. Қазіргі уақытта облыста қолайлы инвестициялық ахуал қалыптасқан. Бизнесті ынталандыру мен дамытуға жағдай жасалған. 10 индустриалды аймақ және «Turan» арнайы экономикалық аймағы бар. Аталған алаңдар инвесторларға дайын инфрақұрылымы бар жер учаскелерін, сондай-ақ түрлі салықтық жеңілдіктерді ұсынады.

Түркістан өңірінде облыс әкімі Дархан Сатыбалдының тапсырмасымен өндірісті дамыту, инвестиция тарту, жұмыс орындарын ашу бағытында ауқымды жұмыс жүріп жатыр. Сонымен бірге шет мемлекеттердің өндірістегі тәжірибелері зерттеліп, келіссөздер жалғасуда. Түркістан облысының делегациясы жеңіл өнеркәсіп саласын дамыту мақсатында Өзбекстан Республикасының Ташкент, Самарқанд, Жызақ өңірлеріндегі мата-тоқыма кәсіпорындары басшыларымен кездесіп тәжірибие алмасты. Келіссөздер жүргізіліп, осы салада әріптестік орнатылды. Тоқыма саласындағы танымал «SAFF TEXTILE» ЖШС, «Afrasiab jeans textile» ЖШС, «Aya textile» ЖШС, «VIRTUS Tricot» ЖШС, «Daka Tex» ЖШС және «Samarqand euro asia textile» компанияларымен келісімдер жасалды. Түркістандық делегация Өзбекстанның бірнеше аймағында кездесулер өткізді. Түркістан облысының кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасы басшысының орынбасары Нұргүл Абдразақова аймақтың инвестициялық әлеуеті, экономикалық дамуы туралы баяндама жасап, жеңіл өнеркәсіп саласында әріптестік орнату бағытындағы жұмыстарды жандандыра түсуді ұсынды. Бірлескен жобаларды іске асыру шеңберінде «Өзтекстильпром» қауымдастығы мен Түркістан облысының өкілдері арасындағы ынтымақтастықты кеңейту жөніндегі мәселелер мен ұсыныстарды талқыланды. Өзбекстанның тоқыма саласы кәсіпорындарының жұмысын көру, тәжірибе алмасу жолдары қаралды. Ынтымақтастық туралы меморандумдарға қол қою мәселесі де сараланды. Айта кетейік, Түркістан облыс әкімінің тапсырмасына сәйкес, Кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасының ұйымдастыруымен «Қазақстан Республикасы тоқыма және тігін-тоқыма өнеркәсібі кәсіпорындарының қауымдастығы» заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер бірлестігі ресми тіркеуден өтіп жатыр. Мақсат – Қазақстан Республикасының жеңіл өнеркәсіпті дамытудың 2022-2025 жылдарға арналған жол картасын орындау, облыста жұмыссыздар санын азайту, жеңіл өнеркәсіп саласында жаңа инвестициялық жобаларды ашу және инвестиция тарту.

Облыста елді мекендердің инфрақұрылымын жақсарту, халықты әлеуметтік жұмыспен қамту ісі қарқынды жүріп жатыр. Бұл мәселе өңір басшысы Дархан Сатыбалдының тұрақты бақылауында. Өткен аптаның соңында облыс әкімінің орынбасары Бейсенбай Тәжібаев Мақтаарал ауданына жұмыс сапарымен барып, ауданда жүргізіліп жатқан маңызды нысандардың құрылыс барысымен танысты. Мердігерлер, бас жобалаушылар, техникалық қадағалаушылар, жауапты басқарма басшыларына кестеден кешікпеуді, жұмысшы күшін екі есе көбейтуді, құрылыс сапасына мән беруді тапсырды. Егер жұмыс мерзімінен кешіксе немесе құрылыс сапасы талапқа жауап бермесе айыппұл салынатыны ескертілді. Бейсенбай Тәжібаев алдымен аудандық білім бөліміне қарасты «Толағай» лагеріне барды. Жазғы сауықтыру лагері биылғы 3 маусымда жұмысын бастаған. Қазіргі таңда мұнда 200 оқушы демалуда. Жалпы жаз айларында мұнда 1660 бала демалады деп жоспарланған. Оларға бес мезгіл тамақ беріледі. Қолөнер, сурет салу, футбол алаңы, шахмат, дойбы сынды үйірмелер мен бассейн бар. Сонымен қатар салқындатқыш кондиционерлер де, бейнебақылау камералары да орнатылған. А.Қалыбеков ауылдық округі, Төрткөл елді мекеніндегі фельдшерлік-акушерлік пункттің құрылысы да тексерілді. Былтыр қыркүйек айында басталған құрылыстың бас мердігері – «Нүрі-Л-Жетісай» ЖШС. Ал, Бірлік ауылдық округі, Алғабас елді мекеніндегі Мәдениет үйінің күрделі жөндеу жұмыстары биыл наурыз айында басталған. Ғимараттың жалпы ауданы – 1835,3 шаршы метр, жер телімінің ауданы 0,45014 гектар. Бас мердігер – «Allians & Arena» ЖШС. Облыс әкімінің орынбасары Атакент кентіндегі Қ.Сәтбаев атындағы №6 жалпы білім беретін мектебіне барып, онда жүргізіліп жатқан күрделі жөндеу жұмыстарымен де танысты. Типтік үлгідегі мектеп 1986 жылы пайдалануға берілген. 570 орынға лайықталған білім ошағында мыңға жуық оқушы білім алады. Бас жобалаушы – «Вибo-строй» ЖШС. Биыл маусым айында басталған құрылыс бір жылға жоспарланған. Нысан келер жылы тамыз айында тапсырылмақ. Іссапар барысында әкім орынбасары «Жастар» ресурстық орталығында Мақтаарал ауданындағы этномәдени бірлестіктер мен ҚХА құрылымдары жетекшілерімен, қоғам белсенділерімен кездесті. Мақтаарал ауданы әкімінің міндетін уақытша атқарушы Бейсенбай Төребеков аудандағы жалпы ахуалды, этнос өкілдерінің жұмыс барысын таныстырды. Сұрақ-жауап форматында еркін әңгіме өрбітіліп, қатысушылар өзара пікір алмасты. Ел бірлігін нығайту, этносаралық келісімді сақтау жөнінде ой қозғалды. Облыс әкімінің орынбасары жұмыс сапарының соңында А.Пушкин атындағы жалпы білім беретін мектептің күрделі жөндеу жұмыстарымен танысты. Бұл мектеп 1967 жылы 536 оқушыға арналып салынған. Қазіргі таңда 1-11-сыныптар аралығында екі ауысымда 801 оқушы білім алуда. Мектеп ғимаратына 1967 жылдан бері кешенді күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілмеген. Білім ұясы екі қабатты екі бөліктен тұрады. Биыл 10 мамырда күрделі жөндеу жұмысы басталды. Содан соң М.Тұрсын-заде атындағы жалпы білім беретін мектепке соғып, ондағы жағдаймен танысты.

Үздік жаңалықтар

Grid List

Португалияның Мадейра аралында туристер отырған автобус апатқа ұшырап, 29 адам қаза тапты деп хабарлайды РИА Новости

Оқиға 17 сәуір кұні кешкі сағат 18:30 шамасында болған. Автобус жүргізушісі бақылаудан айырылды деп болжануда. Көлік жолдан шығып кетіп, үйдің төбесіне құлаған.

 

Жергілікті БАҚ автобуста 55-ке жуық адам болған деп хабарлауда.

Қаза тапқандар германиялық туристер. Автобус жүргізушісі мен гид Португалия азаматтары екен. Олар жарақаттанған, алайда жағдайларына қатысты нақты ақпарат жоқ.

Португалия премьері Антониу Кошта Twitter арқылы қайтыс болғандардың жақындарына көңіл айтқан. Ол Германия канцлері Ангела Меркельге де көңіл айтқан.

Германияның СІМ де марқұмдардың жақындарына көңіл айтты.

Прокуратура тергеуді бастап кетті. Мадейра үкіметі үш күндік аза тұту жариялады.